This post has already been read 1517 times!

Personel ve İnsan Kaynakları Olgusunun Tarihsel Arka Planı ???

Merhaba ayselevran@ttmail.com, aevran@etsgelisim.com paylaşım dostları;

Çalıştığımız özel ve kamu sektör ve de özellinde aile şirketlerinde gelecek 5 yıllık insan kaynakları ihtiyaç planlaması çalışması yaparken geçmişten günümüze ve geleceğe doğru süreçte detaylı ve uygulamalı olarak insan kaynakları yönetimi ve parametreleri kapsamında paylaşımda bulunmaya niyet ettik. Ve hatta bu konuda birlikte yol aldığımız organizasyonlarda gerçekleştirdiğimiz – gerçekleştireceğimiz atölye çalışmalardan gelen zenginleştirici reçeteleri de yolculuk boyunca aktarmaya özen göstereceğiz Türkiye’de İnsan kaynakları yönetim kavramının 1990’lı yılların başından itibaren kullanıldığına tanık edenlerimiz çoktur.

Arçelik’te çalıştığımız o dönemde personel ve idari işler departmanının; personel ve insan kaynakları yönetimine dönüşüne tanıklık ettik ve bu tanıklık ile birlikte bir çok uygulamaları da yaşarken bulduk kendimizi. Pekiyi tüm dünya da da süreç böyle mi gerçekleşti? Personel ve insan kaynakları kavramları ne zaman organizasyonların ajandasında yer aldı? Bu soruları cevaplayarak başlatalım bu duraktaki paylaşımı.İnsan kaynakları işlevinin 1920’lerin ortalarına kadar uzandığını öğrendiğimizde şaşkınlığımız gizleyemedik . Bu dönemde gerçekleştirdikleri faaliyetlere uygun olarak  yöneticiler kendi işe alma ve işten çıkarma işlemlerini gerçekleştirdiğini görüyoruz.

1930’ların başlarında, yöneticilerin görev ve sorumlulukları genişlediğinden istihdam sürecine odaklanmak için yeterli zamanları olmadığından istihdam sürecinin başka birisi tarafından gerçekleştirilmesi ihtiyacı oluşur.Zaman içerisinde işe alım, oryantasyon, istihdam edilen personel ile ilgili kayıtların tutulması devlet düzenlemelerine uyumunıusağlamak kapsamındaki görevleri icra edecek bir yetkili konumlandırılır. Bu yetkilinin sorumluluk kapsamı yavaş yavaş sosyal programları yönetmeyi, futbol turnuvalarını organize etmeyi, şirket pikniği ve akşam yemekleri düzenlemeyi kapsayacak şekilde genişler.

1930’lı başlarına ait bir gerçek şimdi personel olarak adlandırılan departman örgütsel otorite veya uyumdan yoksundu, başlangıçta daha fazla para kazanmayı öngören eski öğretmenler ve hepsi karar verme yetkisi olmayan eski denetçiler tarafından personele ait görevler gerçekleştirildi. 1930’larda batıda büyük sendikaların yükselişi ile gelen daha sofistike iş ilişkileri için yüksek bir talep yarattı. Zorunluluğu olan toplu iş sözleşmeleri müzakerelerinde ve tahkim gerektiren meselelerin ele alınmasında uzmanlara ihtiyaç oluşmaya başladı.

II. Dünya Savaşı, personel işlevi için bir dönüm noktası oldu. Çalışma ilişkileri artan düzeyde uzmanlık gerektiriyordu; psikolojik testler ve eğitim gerekliliği, kalifiye işçilerin azlığı nedeniyle önemli konular haline geldi; devletin ücret ve fiyat kontrolleri olarak izlenmesi gereken tazminat talep edildi; sosyal mevzuatın denetlenmesine ihtiyaç vardı. Bu görevlerin tamamı personel bölümüne yöneldi.

Sonuç olarak, personel bölümü yavaş yavaş güvenilirlik kazanmaya başladı.Personel fonksiyonu için en büyük büyüme dönemi II. Dünya Savaşı sona erdikten sonra gerçekleşti. Hızlı endüstriyel gelişme ve teknoloji patlaması nedeniyle, okullarda eğitilmiş çalışanlara olan ihtiyaç artmıştır. Özellikle, mühendisler ve teknik olarak eğitimli çalışanlar talep edildi. Tamamen nitelikli insanlar bulunamadığında, personel bölümü eğitim ve öğretim olanakları sundu. İstihdamdaki bu artış ile ücret ve maaş programların, yan hakların yönetim konusunu gündeme getirdi

Personel olgusundan insan kaynakları vurgusuna dönüşe baktığımızda; insan kaynakları, insan kaynağının potansiyelinden en iyi şekilde yararlanmak amacı ile ifade edilmeye başlandı. Ve ilginç olan küreselleşme rüzgarlarının estiği ve Y kuşağın doğmaya başladığı dönem olan  1980’lerde iş dünyasının ajandasında yerini almaya başlar.

1990’lı yıllar boyunca insan kaynakları yönetim yelpazesi genişletilmektedir : Çalışan ilişkileri ile ilgili sorumluluklar genişlemeye devam eder, esnek çalışma seçeneklerine yönelik çalışan taleplerinin etkin yönetimi, iş / yaşam programlarının oluşturulması ve  ve genişleyen çok kültürlü bir iş gücünün etkin yönetimi vb

Gelecek durakta istihdam sürecinde görüşme hazırlığı fazına yakından bakabilmek dileğiyle;

Sevgiyle ve huzurla huzurda kalın

Aysel Evran

ayselevran@ttmail.com; aevran@etsgelisim.com ; www.ayselevran.com, www.etsgelisim.com

BİR FULARLIK FARK!®

İle

MASADAN SAHAYA

Devlet Siyaset Aile Şirket Ülke Üniversite Toplum Birey

YÖNETİMİ®